Kwantumchromodynamica is de natuurkundige theorie die de wisselwerking tussen quarks en gluonen beschrijft. Kwantumchromodynamica is een onderdeel van het standaardmodel van de elementaire-deeltjesfysica en is een niet-abelse ijktheorie. Kwantumchromodynamica wordt vaak afgekort met QCD, uit de tijd dat de officiële spelling nog Quantumchromodynamica was en in lijn met het Engelse Quantum Chromodynamics.

Kwantumchromodynamica heeft twee karakteristieke eigenschappen:

1. asymptotische vrijheid, geeft aan dat de interactie tussen quarks en gluonen zeer zwak is bij hoge energieën. Deze voorspelling van de kwantumchromodynamica werd voor het eerst in het begin van de jaren '70 van de twintigste eeuw ontdekt door David Politzer, Frank Wilczek en David Gross, dat hen in 2004 de Nobelprijs voor de natuurkunde opleverde. De kracht is niet goed te typeren, doordat je niet goed kan zeggen of de kracht sterk of zwak is. De zwaartekracht wordt bijvoorbeeld gekarakteriseerd door de constante van Newton en de elektromagnetische kracht door de elementaire elektrische lading. De sterke kracht wordt in een bepaalde schaal uitgedrukt in lengte, energie of massa, die via de constante HNC met elkaar verbonden zijn. De schaal komt ruwweg overeen met de massa van een proton.
   
2. confinement geeft aan dat de kracht tussen quarks en gluonen niet verdwijnt,  wanneer ze ruimtelijk van elkaar gescheiden worden. Hierdoor komen quarks en gluonen nooit los voor, maar zijn ze altijd gebonden in hadronen. Dit is te verklaren met het feit dat er nooit vrij voorkomende quarks of gluonen zijn waargenomen.